Elegante duurzaamheid voor elk dak

Wat zijn zonnepannen?

Zonnepannen werken op dezelfde manier als standaard zonnepanelen, door zonlicht om te zetten in elektriciteit. Het verschil ligt in hun ontwerp: de zonnecellen zijn in de dakpannen geïntegreerd, waardoor ze minder opvallen en beter passen bij de uitstraling van het dak. Solar dakpannen zijn verkrijgbaar in diverse kleuren, zoals grijs, zwart en oud-Hollands rood, waardoor ze goed te combineren zijn met bestaande dakbedekking.

Soorten en afmetingen

Er zijn voornamelijk twee types zonnedakpannen:

• ‘Kristallijne’ zonnepannen: gemaakt van silicium, hebben ze een langere levensduur en hogere capaciteit. Ze zijn vooral geschikt voor woningen met een hoog energieverbruik of beperkte dakruimte.
• ‘Dunne film’ zonnepannen: flexibeler van ontwerp en gemaakt van materialen zoals koper, indium en selenide. Ze zijn minder zichtbaar, maar hebben een lagere energieopbrengst per vierkante meter en zijn daardoor prijziger.

De meest bekende zijn de zonnepannen die hetzelfde formaat hebben als dakpannen (37 x 27 cm). De capaciteit van een individuele zonnepan bedraagt circa 10W. Er zijn ook lange zonnepannen die in een rij van dakpannen geplaatst kunnen worden. Een zonnepan met een lengte van bijvoorbeeld 100 cm heeft dan een capaciteit van circa 50W.

Voordelen

• Esthetische aantrekkingskracht: solar dakpannen hebben een strakker en onopvallender uiterlijk dan traditionele zonnepanelen, wat aantrekkelijk is voor huiseigenaren die de uitstraling van hun woning willen behouden. De dakpannen met zonnecellen zijn immers amper te onderscheiden van normale dakpannen.
• Weerbestendigheid: deze dakpannen zijn ontworpen om beter bestand te zijn tegen zware weersomstandigheden, wat bijdraagt aan hun duurzaamheid.
• Eenvoudige installatie: zonnepannen kunnen dichter bij elkaar worden geplaatst dan standaard zonnepanelen, wat de installatie vergemakkelijkt en de noodzaak voor ventilatie vermindert. Ook een pluspunt is dat daken met veel hoeken of schuine lijnen beter kunnen worden uitgevuld met solar dakpannen, waardoor het verschil minder wordt.

Nadelen

• Hogere kosten: de aanschaf- en installatiekosten van zonnepannen kunnen 2 à 3 keer hoger liggen dan die van standaard zonnepanelen, waardoor ook de terugverdientijd 2 à 3 keer langer is. Waar je zonnepanelen na gemiddeld 6 à 10 jaar terugverdient, loopt dit bij zonnepannen al snel op tot 18 en zelfs 30 jaar. Een zonnepan is anderzijds wel tegelijkertijd een dakpan. Bij nieuwbouw en dakrenovaties bespaar je dus op de aanschafkosten van dakpannen.
• Lagere energieopbrengst: zonnepannen hebben een lagere capaciteit (ongeveer 110 Wp per m²) in vergelijking met standaard zonnepanelen (circa 270 Wp per m²). Dit betekent dat je meer dakoppervlakte nodig hebt om dezelfde hoeveelheid energie op te wekken. Niet de gehele dakpan kan immers voorzien worden van zonnecellen.
• Temperatuurgevoeligheid: de prestaties van zonnepannen kunnen verminderen bij hoge temperaturen, vooral omdat er minder ventilatie onder de pannen is.

Werking

Doordat het zonlicht op de dakpannen valt, ontstaat in de zonnecellen elektriciteit die vervolgens doorstroomt door naar de omvormer die dit omzet naar wisselstroom. Deze wisselstroom kan men ofwel gebruiken ofwel terugleveren. Het spreekt voor zich dat solar dakpannen een elektrische verbinding met elkaar hebben. Uit elke pan steken twee connectoren die aan de naastgelegen dakpan worden verbonden. Het geheel staat dan in verbinding met een omvormer. Zonnepannen kunnen trouwens op dezelfde omvormer aangesloten worden als klassieke zonnepanelen.

Vergelijking met standaard zonnepanelen

Hoewel de esthetiek van zonnepannen aantrekkelijk is, zijn standaard zonnepanelen over het algemeen een betere keuze op basis van kosten en rendement. Ze zijn goedkoper in aanschaf, sneller terugverdiend (meestal binnen 6 à 10 jaar) en bieden een hogere opbrengst met minder benodigde oppervlakte. Bij de keuze voor zonnepanelen is het bovendien mogelijk om te profiteren van betere ventilatie, wat een hogere efficiëntie en opbrengst garandeert, vooral tijdens warmere dagen.

Geïntegreerde zonnepanelen (BIPV)

Zonnepannen zijn nog in ontwikkeling en worden nog maar mondjesmaat gekozen. Een andere optie zijn geïntegreerde zonnepanelen die volgens specialisten vandaag verder staan in de ontwikkeling. De geïntegreerde zonnepanelen, ook BIPV (Building Integrated PhotoVoltaics) of ‘indak’ zonnepanelen genoemd, zijn panelen die in de dakbedekking zijn verwerkt. Doordat ze op ongeveer dezelfde hoogte liggen als de dakbedekking, vallen de panelen minder op. Deze oplossing is veel minder zwaar dan klassieke zonnepanelen die op bestaande dakbedekking geïnstalleerd worden en daarom geschikt voor daken die niet (te) zwaar mogen worden belast.

Plus- en minpunten BIPV

Een voordeel van deze (nochtans duurdere) optie is dat de klant ook hier bespaart op de aanschaf van dakbedekking (bij nieuwbouw of een dakrenovatie) omdat de geïntegreerde zonnepanelen ook meteen als dakbedekking dienen. Ze worden soms verward met zonnepannen, maar het belangrijkste verschil is dat zonnepannen daadwerkelijk in de dakpan zelf zijn geïntegreerd, terwijl de BIPV-systemen in plaats van of tussen de (normale) dakpannen worden aangebracht. Geïntegreerde zonnepanelen bieden vaak een hogere opbrengst, maar hebben ook een hogere prijs en complexere installatievereisten. De panelen worden naar verluidt wel sneller warm, wat nadelig is voor de opbrengst. Als de zonnepanelen te warm worden, zal de energieproductie afnemen.

Aandachtspunten BIPV

Bij het installeren van geïntegreerde zonnepanelen is het aangeraden volgende factoren in rekening te nemen:

• Waterdichtheid: aangezien de panelen ook dienstdoen als dakbedekking, moeten ze perfect waterdicht te zijn.
• Ventilatie: gezien de lagere energieopbrengst als ze warm worden, is ventilatie van groot belang. Een goede luchtcirculatie onder de zonnepanelen is van primordiaal belang.
• Brandveiligheid: het risico op brand is groter dan bij normale zonnepanelen, aangezien de kabels van het systeem direct op de dakconstructie liggen en in aanraking kunnen komen met brandbare elementen zoals isolatiemateriaal. Ook fouten in de technische installatie en oververhitting kunnen de brandveiligheid in het gedrang brengen. In sommige gevallen (afhankelijk van merk tot merk) kan het systeem desgewenst voorzien worden van veiligheidsoplossingen tegen brand en elektrocutie.