2023: milde recessie of heropleving?

2022 was voor velen een les in nederigheid. “We beseffen meer dan ooit dat we echt op onze hoede moeten zijn. Als één gebeurtenis in de wereld van de ene dag op de andere de economie kan breken dan besef je hoe broos je welzijn is”, vat interieurbouwer Wilfried Van Overstraeten het algemene gevoel samen. Mogen we in 2023 eindelijk hopen op beter? Het verlangen naar een glazen bol werd meermaals uitgesproken, maar ook zonder durfde iedereen toch een voorzichtige inschatting te maken.

Marc Demares (Lamello) denkt dat de piek van de inflatie achter de rug is en dat we een kleine heropleving van de economie mogen verwachten. “Zelf heb ik mijn target op +8% gezet en zolang de oorlog niet escaleert, moet dat haalbaar zijn. Er heerst nu toch duidelijk meer optimisme dan eind vorig jaar”.

Wim Verhoeven (Soudal) durft er geen cijfer op kleven, maar verwacht ook dat groei haalbaar is. “Het motto van onze eigenaar is niet voor niets ‘wij participeren niet aan de crisis’, maar uiteraard kijken we wel naar wat er in de markt gebeurt. Ik heb toch het gevoel dat die markt zich wat herpakt.” Mocht die heropleving er om wat voor reden dan ook niet komen, dan denkt Wim dat de impact op Soudal beperkt zal blijven. “Elke crisis brengt opportuniteiten met zich mee en wij kunnen daar met ons brede assortiment altijd wel op inspelen. Luchtdicht bouwen wint nu bijvoorbeeld sterk aan belang en daar hebben we een complete oplossing voor ontwikkeld. Met energieprijzen die de pan uit swingen, gaan nog meer mensen hun woning isoleren en daar spelen we met onze purschuimen dan weer goed op in.”

Sandy Van Der Vreken (Festool) gaat eveneens van een positief scenario uit. Zelfs al mocht het wishful thinking blijken te zijn, dan nog is het gewoon beter om van het positieve uit te gaan, vindt ze. “De inflatie begint af te nemen en economisten voorspellen toch dat het misschien nog een tijdje moeilijk kan blijven, maar niet in de mate van vorig jaar.” En heel belangrijk voor Festool: de aanvoerproblemen lijken achter de rug te zijn waardoor de gereedschappen, anders dan vorig jaar, weer vlot beschikbaar zullen zijn. “We zijn bijvoorbeeld enorm opgetogen dat onze kantenlijmer binnenkort terug verkrijgbaar is. Bij die machine kregen we niet alleen te maken met een tekort aan onderdelen, maar ook met een aanpassing aan de nieuwe EU-normen. Sommige klanten hebben er meer dan een jaar op moeten wachten.”

Vertraging interieurbouwmarkt

Bruno Vermote (Robaco) denkt anderzijds dat de interieurbouwsector wel nog op een dip afstevent. “We horen toch dat de ruwbouw van grote projecten vertraagt en die vertraging zal later ook voelbaar worden in de interieurbouw. Wanneer dat precies het geval zal zijn en hoe lang het zal duren, valt moeilijk in te schatten. Na alle negatieve berichtgeving zijn de signalen nu gelukkig weer wat positiever dus ik hoop dat mensen snel het vertrouwen terugvinden om hun plannen te laten doorgaan en toch te investeren.” Bij interieurbouwer Van Overstraeten is het jaar alvast erg druk gestart. “We voelen de vraag op de particuliere markt nu fors teruglopen, maar dat kan ook weer snel veranderen afhankelijk van wat er in Oekraïne gebeurt. We maken ons voorlopig nog niet te veel zorgen wat 2023 betreft. Ik merk wel dat de kloof tussen arm en rijk steeds breder wordt.”

Alain Van Der Kuylen (Ostermann) gaat ook uit van een vertraging in de interieurbouwmarkt. “De eerste maanden zijn de orderboekjes van schrijnwerkers die voor particulieren werken nog goed gevuld, maar dat zijn uitlopers van bouwprojecten die nog voor de crisis werden opgestart. We horen toch van klanten dat er nu minder orders binnenkomen en hebben op basis daarvan na het bouwverlof een dip ingecalculeerd. Voor kantoren en openbare gebouwen is die vertraging er nu al. Het hybride werken heeft de vraag naar nieuw kantoormeubilair fors doen afnemen. De situatie zal aan onze omzet knagen, maar we gaan onze aanpak niet drastisch veranderen voor een dipje dat wellicht slechts enkele maanden zal duren.”

Bruno Vermote is ook niet van plan om het geweer van schouder te veranderen. “De voorbije jaren hebben bewezen dat onze aanpak goed zit. We zullen de situatie op de voet volgen, maar gaan vooral op hetzelfde elan verder.” Toch verwacht hij dat bepaalde bedrijven in 2023 moeilijke beslissingen zullen moeten nemen. “Wie geen reserve heeft, krijgt het met alle toegenomen kosten – van energie tot loonkosten – bijzonder moeilijk. Om die kosten te dekken moet je het sowieso al een stuk beter doen dan vorig jaar om gewoon hetzelfde resultaat te behalen. Met een dalende vraag zal het spel hard gespeeld worden. Wie het nodig heeft, zal zijn prijzen heel concurrentieel willen zetten.”

Aan uitdagingen geen gebrek

2023 wordt een uitdagend jaar, maar het ontbreekt onze gesprekspartners niet aan zin om het aan te pakken. Het leven is nu eenmaal één grote uitdaging weten ze, en stilstaan is achteruitgaan. Zo probeert Lamello zich aan te passen aan de voortdurende veranderingen op de materialenmarkt. “Vroeger bestond plaatmateriaal uitsluitend uit hout, maar tegenwoordig komen er voortdurend nieuwe oplossingen bij, vaak op basis van gerecycleerde materialen. En hoewel papier heel belangrijk blijft, willen we ons ook veel meer via digitale kanalen laten zien. De jeugd doet nu eenmaal alles via de telefoon. Vorig jaar hebben we onze eerste stappen op TikTok gezet en dat was meteen een groot succes.”

Soudal wil nog meer oplossingen ontwikkelen om mensen te helpen besparen op hun energiefactuur. “Producten die hen helpen om hun huis nog beter te isoleren, raamaansluitingen die ervoor zorgen dat ramen perfect luchtdicht kunnen worden ingewerkt, …. De energiecrisis is hard, maar we proberen de uitdagingen om te buigen naar opportuniteiten.” Never waste a good crisis dus, een zinnetje dat we sinds het uitbreken van de pandemie te pas en te onpas voorgeschoteld krijgen, maar waar veel waarheid in schuilt.

In een jaar waarin Robaco ook pittige investeringen plant – er komt een extra magazijn en de slijperij wordt vernieuwd – komt het er voor het bedrijf op aan om nog meer nieuwe klanten aan te trekken. Niet alleen klanten uit eigen land, want ook bij onze noorderburen voelt het bedrijf een nood waar het kan en wil op inspelen. En Robaco is niet de enige die investeringen durft plannen, ook ambachtelijk trappenbouwer Wim Van Loon wil in 2023 fors investeren in de verdere uitbouw van zijn bedrijf. Hij wil zijn toonzaal vernieuwen en gaat voor een volledige rebranding, inclusief nieuwe website. Hij hoopt dus heel wat mooie nieuwe projecten te mogen verwezenlijken.

Omdat ze bij Ostermann aanvoelen dat persoonlijk contact nog belangrijker wordt, wil het bedrijf meer inzetten op personeel. “Medewerkers vinden, houden en motiveren is belangrijk, maar niet eenvoudig. Mensen uit de streek gaan liever in Brussel werken dan hier bij ons in Liedekerke, en tweetalige krachten die ook nog eens voldoende technisch inzicht hebben, zijn sowieso witte raven.” Extra personeel verantwoorden bij je moederbedrijf is tussen haakjes geen sinecure in tijden waarin de loonkosten de pan uit swingen door de historisch hoge loonindexering. Het systeem doet in het buitenland heel wat wenkbrauwen fronsen.

Festool ziet vooral een uitdaging in het herstellen van het vertrouwen bij hun eindklanten. “Niet in ons merk gelukkig, daar zijn ze nog steeds fan van, maar wel in de beschikbaarheid van de producten en machines. Klanten hadden gelukkig wel begrip voor de problemen, ze wisten dat ook auto’s, wasmachines en andere toestellen lang op zich lieten wachten, maar nu kunnen we hen eindelijk weer laten voelen dat een product ook echt op de markt zal zijn wanneer we dat beloven.”

Op naar een geslaagd 2023

Over de vraag wanneer 2023  voor hem een geslaagd jaar zal zijn, moet Marc Demares niet lang nadenken. “Als ik er op het einde van het jaar weer tevreden nieuwe klanten bij heb, die onze producten met plezier gebruiken. Ik focus me minder op het groeipercentage dat ik voor ogen heb, maar zoek voortdurend naar nieuwe manieren om mensen in contact te brengen met onze producten. Als je ervoor kunt zorgen dat jouw product een standaard wordt in de markt dan komt het met dat percentage vanzelf in orde.”

Alain Van der Kuylen zal tevreden zijn als Ostermann het jaar toch met groei kan afsluiten, hoe beperkt dan ook. Als ze daarnaast de eerste steen van hun nieuwe bijne-energieneutrale kantoor kunnen leggen, zal het jaar zeker geslaagd zijn. Bij Robaco horen we een gelijkaardig verhaal. “Als we positieve cijfers kunnen blijven optekenen en daardoor onze investeringsplannen kunnen verderzetten, zal mijn jaar geslaagd zijn”, vertelt Bruno Vermote. “Een wat stabieler jaar zou ook welkom zijn want die opeenvolgende crisissen wegen ook door op het mentale welzijn. Van zodra je nieuws hoort, is het negatief. Het zou fijn zijn om weer eens wat meer positieve berichten te horen.”

Die roep naar stabiliteit klinkt ook bij Wim Verhoeven en Sandy Van Der Vreken. Wim Verhoeven: “Als de stabiliteit terugkeert op de grondstoffenmarkt zodat we ons merk effectief verder kunnen uitbouwen, en als achteraf blijkt dat we weer vlot en met duurzame producten kunnen inspelen op onverwachte wendingen, zal ik een tevreden man zijn.” Na een jaar vol leveringsproblemen zal Sandy’s jaar geslaagd zijn als ze weer volop machines kunnen maken en leveren tegen stabiele prijzen. We zijn heel dankbaar voor het vertrouwen dat we van onze klanten krijgen en ze mogen geloven dat we er in 2023 alles aan zullen doen om dat te blijven verdienen.”

Interieurbouwer Van Overstraeten en trappenmaker Wim Van Loon hopen op veel mooie projecten. “En ook alvast voldoende bestellingen voor 2024”, voegt Wilfried Van Overstraeten hieraan toe.

Gouden raad?

We zouden Close Up News niet zijn als we onze gesprekspartners niet om een streepje advies zouden vragen. Er werd wat gezucht, want niemand wilde pretenderen dat hij of zij de wijsheid in pacht heeft, maar na een stilte kwamen er toch mooie antwoorden.

“Hou vooral vast aan je eigenheid”, steekt Alain Van Der Kuylen van wal. “Al tijdens de pandemie zag ik bedrijven in de problemen komen omdat ze afstapten van hun gebruikelijke manier van werken, door bijvoorbeeld gebruik te maken van het betalingsuitstel of andere steunmaatregen die de overheid aanbood. Het heeft hen vaak meer problemen opgeleverd dan dat het geholpen heeft. Hoe sterk de wereld ook verandert, blijf vasthouden aan jouw visie. De uitdagingen zijn tijdelijk, je moet je niet altijd aanpassen.”

Samen is voor Bruno Vermote een sleutelwoord. “Laat ons er samen een knaljaar van maken. Als wij goed luisteren naar jullie en jullie ons ook informeren over wat er bij de eindklant leeft, dan kunnen we er samen zo goed mogelijk op inspelen. Laat geen energie verloren gaan in het zoeken naar een schuldige als er iets foutloopt, maar steek die energie liever in het vinden van een oplossing. Voor ons is het evident, maar toch worden er in onze niche nog al te vaak parapluutjes opengetrokken. Laat ons daarmee ophouden, want met elkaar verwijten kom je geen stap verder.”

Wim Verhoeven raadt je aan om altijd in beweging te blijven. “Blijf de markt volgen en kijk hoe je er met innovaties op kunt inspelen. Innovaties hoeven niet altijd nieuwe producten of diensten te zijn, het kunnen ook heel kleine aanpassingen zijn zoals beginnen werken met recycleerbare verpakkingen. Blijf jezelf heruitvinden.”

En hou vooral vast aan je langetermijnvisie besluit Marc Demares. “Formuleer een realistische langetermijndoelstelling en blijf ernaartoe werken. Je mensen zijn daarbij van onschatbare waarde dus betrek hen daarbij. Ik denk dat het pas gevaarlijk wordt als je van je visie afwijkt omdat je nu snel extra omzet wilt genereren. De weg naar dat einddoel is geen rechte lijn, soms zullen de omstandigheden ervoor zorgen dat je wat naar rechts moet afwijken en dan weer naar links, maar als je het doel altijd in je achterhoofd houdt, kan je het bereiken.”

Wim Van Loon raadt zijn collega schrijnwerkers verder aan om niet al te veel vanuit angst te ondernemen, maar om slimme keuzes te maken en er voluit voor te blijven gaan. “Het is een vak waar enorm veel komt bij kijken, en met klanten die steeds meer verwachten, loopt de druk soms hoog op, maar blijf toch vooral voortdoen want het is de mooiste stiel die er bestaat. Bovendien zijn er steeds minder interieurbouwers die ervaring én kwaliteit kunnen bieden dus de nood is er.” Een mooiere afsluiter hadden we zelf niet kunnen bedenken.