Toegangscontrolesystemen zijn essentieel bij moderne gebouwen

Systeemarchitectuur en componenten

Toegangscontrolesystemen bestaan uit drie niveaus:

• Hardware aan de deurzijde: toegangslezers (kaartlezers, biometrische scanners, PIN-toetsenborden), slimme sloten, elektrische deuropeners, magneetsloten en relais.
• Controllers: deze besturen en regelen de communicatie tussen lezers en centrale systemen. Moderne controllers bieden vaak 8 ingangen en uitgangen, aanpasbaar met modulair aan te sluiten uitbreidingen.
• Beheer- en serversystemen: centrale software op een server of cloudplatform biedt gebruikersbeheer, toegangsrechtenbeheer, logging, en integratie met andere beveiligingssystemen zoals video- en alarmsystemen.

Communicatieprotocollen

Moderne systemen gebruiken beveiligde communicatieprotocollen:

• AES256 encryptie voor communicatie tussen host en controller.
• OSDPv2 Secure Reader encryptie (optioneel) voor controller naar toegangslezer.
• Kaartencryptie afhankelijk van technologie (MIFARE DESFire, HID iCLASS, etc.).
• Communicatie is meestal via bedrade RS-485 of TCP/IP-netwerken, afhankelijk van schaal en complexiteit.
• Voor draadloze lezers wordt Bluetooth Low Energy (BLE) en NFC toegepast, waarbij authenticatie via mobiele apps mogelijk is.

Toegangsidentificatie en authenticatiemethoden

• RFID- en prox-cards worden veelgebruikt in commerciële systemen vanwege snelle en betrouwbare identificatie.
• Mobiele toegangscontrole: smartphones als digitale sleutels werken via apps met bluetooth of NFC, met voordelen zoals dynamische rechtenverlening en real-time updates.
• Biometrie: vingerafdruk, gezichtsherkenning en irisscans bieden zeer hoge beveiliging.
• PIN-codes en multifactor authenticatie: gecombineerd met kaart of biometrie zorgt dit voor nog hogere beveiligingsniveaus.

Integratie en security

Toegangscontrolesystemen worden vaak geïntegreerd met:

• Gebouwautomatisering (BACS): monitoring en sturing van HVAC, verlichting en alarmen, waarbij de toegang tot ruimtes kan afhangen van energiebesparingsstrategieën en noodprotocollen.
• Anti-passback: voorkomt het delen van badges door beperkingen op de volgorde waarin toegang verleend wordt.
• Roll-based access control (RBAC): toegang op basis van een rol (bv. medewerker, bezoeker, onderhoud, …).
• Auditlogs en rapportage: gedetailleerde logs van binnen- en uitgangen, inclusief datum, tijd en gebruiker, noodzakelijk voor veiligheid en regelgeving (AVG-compliance).
• SOS- en noodfuncties: automatische deblokkering bij brandveiligheid of ontruimingssituaties.

Vingerafdruk, gezichtsherkenning en irisscans bieden zeer hoge beveiliging

Nedap - Vingerafdruk, gezichtsherkenning en irisscans bieden zeer hoge beveiliging

Technische installatie

Een correcte installatie omvat verschillende elementen of onderdelen zoals:

• Sloten en cilinders: slimme cilinders bieden eenvoudige retrofitting met minimale bouwkundige aanpassingen en zijn modulair uitbreidbaar voor meerdere toegangscontrolepunten.
• Deuropeners en elektromagneten: elektrische deuropeners worden vaak ingebouwd in deuren en kozijnen, voorzien van sensoren voor automatische opening en closing.
• Bekabeling: bekabelde systemen vereisen een correcte selectie van kabeltypes (bijvoorbeeld CAT5e/6 voor IP-systemen of twisted pair voor RS-485), met aandacht voor afscherming om storingen te minimaliseren.
• Voeding en noodvoorzieningen: systemen moeten voorzien zijn van UPS-backing (noodstroom) om storingsvrij te blijven bij stroomuitval.
• Bescherming tegen omgevingsfactoren: IP-gecertificeerde lezers en componenten voor buitengebruik; temperatuurbestendigheid, vocht- en stofdichtheid zijn essentieel.

Wet- en regelgeving en technische normen

In België gelden verschillende regels en normen, waaronder:

• Gebouwautomatisering is verplicht voor niet-residentiële gebouwen met verwarmings-/koelsystemen > 290 kW per 31 december 2025 (klasse B volgens NBN EN ISO 52120-1:2022).
• AVG (GDPR) naleving in databeheer en privacy van biometrische en toegangsdata.
• Wetgeving omtrent nooduitgangen en vluchtwegtoegangscontrole (NEN, EN 13637 voor elektrische deuropeners).
• Veiligheidsnormen voor elektrische installaties volgens AREI (Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties).

Hoe gaat het concreet in zijn werk?

1. Authenticatie: de gebruiker benadert de deur, waar de kaart, biometrie of app wordt gescand
2. Signaalverwerking controller: een controller vergelijkt toegangsrechten en controleert de authenticatie
3. Beslissing: toegang wordt verleend of geweigerd
4. Deuropening: het elektronisch slot wordt ontgrendeld
5. Logging: de ‘gebeurtenis’ wordt geregistreerd in een centraal systeem
6. Noodprotocol: bij brand of een noodsituatie wordt de deur automatisch geopend

Technische details installatie

De implementatie en installatie van een courant modern en veilig toegangscontrolesysteem omvat:

• Bekabeling: voor controller- en lezer-communicatie wordt twisted pair kabels (CAT5e/6 voor IP, 2-draads voor RS-485) gebruikt met correcte afscherming om interferentie te vermijden.
• Voeding: 12 of 24V DC voeding met noodstroomvoorziening (UPS) voor werking tijdens stroomuitval.
• Montage: de lezers worden op de deurstijl gemonteerd, kabels onzichtbaar weggewerkt in het schrijnwerk voor esthetiek en bescherming.
• Slotintegratie: slimme cilinders of elektrische magneetsloten worden mechanisch compatibel ingebouwd, met aandacht voor deurafmetingen en dichtingsprofielen.
• Veiligheidsnormen: IP-klasse voor weersbestendigheid, spanningsbeveiliging, en naleving van AREI en NEN-normen voor elektrische installatie.

Uitbreidingsmogelijkheden omvatten:

• Integratie met alarmsystemen, videoverificatie en brandbeveiliging.
• Cloudgebaseerd beheer met mobiele toegang en rechtenbeheer via een app.
• Multifactor authenticatie met biometrie en PIN-code.
• Anti-passback en tijd-gebaseerde toegangsrechten.